8.  SZKODA CAŁKOWITA I CZĘŚCIOWA W POJEŹDZIE

Najkrócej rzecz ujmując – szkoda całkowita polega na tym, że pojazd ulega takiemu zniszczeniu czy uszkodzeniu, że jego naprawa jest ekonomicznie nieopłacalna. Szkoda częściowa jest natomiast odwrotnością szkody całkowitej. Chodzi zatem o takie uszkodzenie pojazdu, którego naprawianie jest ekonomicznie uzasadnione.

W przypadku szkód całkowitych uznanie naprawy za ekonomicznie nieopłacalną prowadzi do wniosku, iż wysokość szkody doznanej przez poszkodowanego równa jest wartości pojazdu w dniu szkody, pomniejszonej jednak o wartość pozostałości po pojeździe, które nadają się do dalszego wykorzystania lub zbycia. Przykładowo – jeśli pojazd był wart 20.000 zł, a jego naprawa po wypadku kosztowałaby 23.000 zł, szkoda ta ewidentnie jest szkodą „całkowitą”. Załóżmy, że po wypadku został wrak pojazdu, z którego można wydobyć części warte 4.000 zł. Wysokość szkody poniesionej przez poszkodowanego to: 20.000 zł – 4.000 zł = 16.000 zł. Tyle zatem wyniesie odszkodowanie (o ile nie podlega ono żadnym umniejszeniom wynikającym np. z treści umowy ubezpieczenia).

Przy szkodach częściowych wysokość szkody (i co za tym idzie – wypłacanego odszkodowania) ocenia się jako koszty naprawy pojazdu. Wypłacane odszkodowanie ma zatem na celu umożliwić przywrócenie auta do stanu poprzedniego.

Na gruncie ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odpowiedzialność ubezpieczyciela jest pochodną odpowiedzialności cywilnej sprawcy. Dlatego ubezpieczyciel odpowiada za wszelkie następstwa zdarzenia, pozostające z nim w normalnym związku przyczynowym. Umowa ubezpieczenia nie może zatem przewidywać żadnych ograniczeń odpowiedzialności. Orzecznictwo sądowe wypracowało dosyć jednolite i jasne reguły dotyczące kwalifikacji szkody jako „całkowitej”. Otóż – w ubezpieczeniach OC ma ona miejsce wtedy, gdy koszt naprawy pojazdu liczony według średnich stawek i cen, przewyższyłby wartość pojazdu. Nawet zatem, jeśli naprawa pojazdu kosztowałaby 99% jego wartości, poszkodowany może domagać się odszkodowania w kwocie pokrywającej koszt naprawy.